Κάπου στις απαρχές της ιστορίας της Ελλάδας, όταν ακόμα οι Θεοί ζούσαν μαζί με τους ανθρώπους, η Ηώ ερωτεύθηκε τον Κέφαλο γιο του βασιλιά της Φωκίδας, Δηίωνα. Στην προσπάθεια του να ξεφύγει από τον κλοιό ενός ανεπιθύμητου για τον ίδιο έρωτα, ο Κέφαλος κατέφυγε στην σημερινή Συρία. Εκεί απέκτησε δύο γιους. Τον Πάφο και τον Αώο.
Μεγαλώνοντας ο Πάφος, έφυγε από τη Συρία και έφθασε στο νησί της Κύπρου και στα νοτιοδυτικά παράλια της σε μικρή απόσταση από την ακτή και στην περιοχή που σήμερα ονομάζεται «Παλαίπαφος», έκτισε πόλη στην οποία έδωσε το όνομα του.
Στα χρόνια της Βασιλείας του, απέκτησε ένα γιο. Τον Κινύρα, ο οποίος όταν ανάλαβε από τον πατέρα του τον θρόνο, θέλησε να μεταφέρει την πόλη σε πιο προνομιούχα περιοχή η οποία βρισκόταν δυτικά από την Πάφο και κοντά στη θάλασσα. Βρήκε τοποθεσία όπου του παρείχε φυσικό λιμάνι και ταυτόχρονα ακτές οι οποίες ήταν απλησίαστες από καράβια. Δηλαδή βρήκε ένα φυσικό φρούριο. Αυτός ήταν και ο λόγος που δεν οχύρωσε την Νέα Πάφο.
Για να κτίσει την νέα πόλη ο Κινύρας ήθελε το βασικό δομικό υλικό που ήταν η πέτρα και κατά δεύτερο λόγο το ξύλο. Βόρεια της τοποθεσίας που ήθελε να κτίσει την πόλη του, υπήρχε χαμηλός λόφος, ο οποίος αποτελείτο από ασβεστολιθικό πωρόλιθο. Άρχισε να σκάβει υπόγεια, τεμαχίζοντας τον πωρόλιθο σε μικρά ορθογώνια τεμάχια. Δημιούργησε ίσως το πρώτο υπόγειο λατομείο σε ολόκληρο τον πλανήτη.
Ο λόφος που βρίσκεται το υπόγειο λατομείο του Κινύρα, ονομάζεται «Λόφος Φάμπρικας». Το γιατί δεν ονομάστηκε «Λόφος του Κινύρα» που θα αναδείκνυε την σημασία και την ιστορικότητα του, ας μας το πουν εκείνοι που διαχειρίζονται τα της πόλης.
Από τη μέρα που η Νέα Πάφος ορθώθηκε στον ουρανό του νησιού, αποτέλεσε το κέντρο όλων τον πολιτισμών του τότε γνωστού κόσμου, οι οποίοι στο πέρασμα τους προς νέες κτήσεις, την υποδούλωναν και την μεταμόρφωναν σύμφωνα με τον δικό τους πολιτισμό. Αυτό αποδεικνύεται από τα ευρήματα στην περιοχή του λόφου όπου μέσα σε λίγες εκατοντάδες τετραγωνικά μέτρα, υπάρχουν και μπορούμε να δούμε μνημεία που ανήκουν σε όλους τους κατακτητές του νησιού.
Το υπόγειο αρχαίο λατομείο και οι σπηλιές που έχουν δημιουργηθεί αλλά και ολόκληρος ο λόφος, αποτελεί ίσως τον πιο σημαντικό αρχαιολογικό χώρο ολόκληρου του νησιού. Έχουν δοθεί δημόσια πολλές υποσχέσεις για την διαμόρφωση και την αξιοποίηση του έτσι ώστε η γνώση που φέρει μαζί του να καταστεί κτήμα και δικαίωμα ολόκληρου του Κυπριακού λαού και όχι μόνο.
Ας ελπίσουμε ότι οι υποσχέσεις δεν θα παραμείνουν σαν τέτοιες κρυμμένες σε κάποιο κρατικό συρτάρι. Ας ελπίσουμε ότι μια κάποια μέρα θα μπορέσουμε να δούμε την Πάφο, όπως ακριβώς της αξίζει να είναι. Η πολιτιστική πρωτεύουσα της Μεσογείου... εσαεί.
