Στα τέλη του 11ου μ.χ. αιώνα, στην κόχη που χωρίζει τα Όρη του Διός (Τρόοδος) από τα Όρη του Ακάμαντα (Τρίπυλος), ο αυτοκράτορας του Βυζαντίου Αλέξιος ο Κομνηνός, χρηματοδότησε την ίδρυση μοναστηριού το οποίο και προικοδότησε με τεράστια κτηματική περιουσία. Με την ολοκλήρωση του μοναστηριού, απέστειλε από την Κωνσταντινούπολη την Άγια εικόνα της Παναγίας που ζωγράφισε ο Απόστολος Λουκάς. Αργότερα τα Όρη πήραν την ονομασία "Τα Όρη του Κύκκου" και το μοναστήρι ονομάστηκε "Ιερά Μονή Παναγίας του Κύκκου".
Σε πολύ σύντομο χρόνο από την ίδρυση του είχε καταστεί σαν ένα από τα πιο σημαντικά προσκυνήματα για τους Χριστιανούς, όλων των χωρών και πιο πολύ για τους Ρώσους, των οποίων το ταξίδι προς τους Αγίους Τόπους ποτέ δεν τελείωνε αν δεν μετέβαιναν στον Κύκκο για να προσκυνήσουν την Αποστολική εικόνα της Παναγίας.
Το βασικό λιμάνι της Κύπρου τότες ήταν αυτό της Λάρνακας κάτι το οποίο δυσκόλευε πολύ τους προσκυνητές και μετέτρεπε το ταξίδι σε πραγματικό άθλο. Από την Λάρνακα οι ταξιδιώτες μετέβαιναν στην Λευκωσία μέσω της Αθηαίνου, από εκεί μέσω Κοκκινοτριμιθιάς στο Ξερό Μόρφου. Μέχρι εκεί ήταν το εύκολο μέρος του ταξιδιού.
Στην συνέχεια ανηφόριζαν ανάντη του ποταμού του Κάμπου μέχρι να φθάσουν στον Κάμπο της Τσακκίστρας, 5 χιλιόμετρα μακριά από το μοναστήρι. Αυτά τα 5 χιλιόμετρα ήταν ένα πολύ στενό μονοπάτι που στο μεγαλύτερο του μέρος ουσιαστικά "αιωρείτο" πάνω από κατακόρυφους γκρεμούς.
Πολλοί από τους προσκυνητές, βλέποντας την δυσκολία προσπέλασης των βουνών, γύριζαν πίσω χωρίς να μεταβούν στο μοναστήρι και δεν είναι λίγοι εκείνοι που έχασαν την ζωή τους στην προσπάθεια να ολοκληρώσουν το ταξίδι τους. Το μονοπάτι εκείνο ήταν η αιτία που τσακίζονταν οι προσπάθειες των προσκυνητών γι' αυτό και η περιοχή ονομάστηκε "Τσακκίστρα".
Πολύ αργότερα και όταν η Κύπρος πέρασε στα χέρια των Άγγλων, αυτοί, έστω και σαν κατακτητές δημιούργησαν δρόμους και έκτισαν γεφύρια. Προς το μοναστήρι του Κύκκου διανοίχτηκαν άλλοι δρόμοι από την περιοχή αυτή την φορά των χωριών της κοιλάδας της Μαραθάσας. Η διακίνηση των προσκυνητών γινόταν πλέον πιο γρήγορα και με μεγαλύτερη ασφάλεια. Παρόλα αυτά όμως, ένα ταξίδι προς τον Κύκκο γινόταν πάντοτε σε δύο μέρες.
Μετά την ανεξαρτησία του νησιού ο πρώτος πρόεδρος του, ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος, ο οποίος υπηρέτησε σαν μοναχός στο μοναστήρι του Κύκκου, προχώρησε στην διαπλάτυνση του δρόμου από την Λευκωσία μέχρι και το μοναστήρι, φυτεύοντας μάλιστα ένθεν και ένθεν από αυτόν ορθόκλωνα κυπαρίσσια.
Το ταξίδι σήμερα προς το μοναστήρι, αποτελεί μία όμορφη εκδρομή που δεν διαρκεί περισσότερο από 2 ώρες και κατά την διάρκεια της, υπάρχουν πολλά σημεία ενδιαφέροντος. Όπως εκκλησίες, μοναστήρια, μονοπάτια της φύσης, βρύσες, εκδρομικοί χώροι και σημεία θέας που σου επιτρέπουν να θαυμάσεις τα κακοτράχαλα αλλά πανέμορφα Όρη του Κύκκου με τις χίλιες κοιλάδες.
Δύο περίπου χιλιόμετρα μετά την συμβολή των δρόμων Ε912 και Ε911, συναντούμε τον εκδρομικό χώρο "Ξυσταρούδα". Πρόκειται για μικρό σχετικά χώρο ο οποίος μπορεί να φιλοξενήσει περί τα 250 άτομα και προσφέρει όλα όσα εκείνα θα χρειαστεί ο εκδρομέας, από ψησταριά έως ξύλινα παγκάκια, νερό και χώρους υγιεινής.
Βασικό είναι ότι είναι προσβάσιμος και από τους συνανθρώπους μας που η μοίρα τους καθήλωσε στα τροχοκαθίσματα παρέχοντας ειδικά διαρρυθμισμένα τραπέζια και χώρους υγιεινής.
Στον εκδρομικό χώρο έχει την αφετηρία του το μονοπάτι της φύσης "Ξυσταρούδα - Αγίασμα - Βασιλική". Πρόκειται για γραμμικό μονοπάτι μήκους 5 χιλιομέτρων και 875 μέτρων το οποίο μπορεί να μετατραπεί και σε γραμμικό αν από την περιοχή του Αγίου Βασιλείου, όπου είναι ο τερματισμός του, ακολουθηθεί ο δρόμος προς τα εμφιαλωτήρια νερού και από εκεί μέσω του ασφαλτοστρωμένου δρόμου γίνει επιστροφή στον εκδρομικό χώρο.
