Ο ποταμός Ξερός Μόρφου ή Καφίζης, πηγάζει από της βόρειες βουνοκορφές των βουνών του Κύκκου και κυρίως από τις βορειοανατολικές δασικές περιοχές των χωριών Κάμπος και Τσακίστρα. Εκβάλει ανάμεσα στα κατεχόμενα χωριά Ξερός και Καραβοστάσι που βρίσκονται στον κόλπο της Μόρφου.
Η λεκάνη απορροής του Ξερού δέχεται μεγάλη ποσότητα βροχής κάθε έτος, με αποτέλεσμα η μορφολογία του εδάφους να μετατραπεί σε βαθιές και απότομες χαράδρες, οι οποίες «χάνονται» μέσα στα δάση από Πεύκα, Σφένδαμους και φυσικά το φυτό της Κύπρου την Λατζιά. Στα δάση αυτά θα δείτε πολλά άλλα είδη δένδρων και θάμνων.
Από εκεί το νερό μαζεύεται στην κοίτη του Ξερού ποταμού και συνεχίζει την πορεία του προς τον Κόλπο της Μόρφου. Από εκεί που περνά έχει σχηματίσει μια πολύ βαθιά και στενή χαράδρα που δεν ξεπερνά σε καμιά περίπτωση τα 50 μέτρα πλάτος.
Αν ταξιδεύετε προς το χωριό Κάμπος και ακολουθήσετε την διαδρομή Ορκόντα – Κάμπου – Πύργου, θα βρεθείτε σε δέκα λεπτά, σε μια τέτοια χαράδρα. Η διαδρομή αυτή ξεκινά, από το σημείο της γέφυρας του ποταμού Σέτραχου, που βρίσκεται στο τέρμα της μεγάλης κατηφόρας προς την κοιλάδα Μαραθάσας. Αμέσως μετά την γέφυρα, ακολουθούμε την πάροδο δεξιά και σε δέκα λεπτά θα είμαστε στην κοιλάδα του Ξερού ποταμού.
Είναι ένα τοπίο, τόσο τρομακτικό, όσο είναι και η ομορφιά του. Πριν αρχίσετε να κατηφορίζετε προς τον ποταμό, σταθμεύεστε για να θαυμάσετε την θέα προς τα χωριά της Μόρφου, την θάλασσα της Μόρφου και αν ο ορίζοντας είναι χωρίς ομίχλη, θα μπορέσετε να δείτε την οροσειρά Ταύρος της Τουρκίας με την πάντα χιονισμένη βουνοκορφή της, την Καραμανιά.
Από εκεί προχωρήστε αργά προς το βάθος της χαράδρας και σε πολλά σημεία, υπάρχουν χώροι για στάθμευση και από εκεί θα μπορέσετε να παρακολουθήσετε την πορεία του ποταμού μέσα στην χαράδρα μέχρι το σημείο που χύνεται στο φράγμα Καφίζης ή όπως κακώς το λένε όλοι «φράγμα της Λεύκας» (το φράγμα της Λεύκας βρίσκεται στην πορεία του ποταμού Σέτραχου και όχι του Ξερού).
Το φράγμα αυτό κτίστηκε μετά την απόφαση δικαστηρίου που έδινε το δικαίωμα στα χωριά της Κοιλάδας Μαραθάσας να χρησιμοποιούν το νερό του ποταμού Σέτραχου για να ποτίζουν τα περιβόλια τους και απέρριπτε έτσι αξίωση των Τούρκων για το αντίθετο.
Για να κατευναστούν οι αντιδράσεις των Τούρκων κατοίκων της Λεύκας, κτίστηκε το φράγμα Καφίζης που βρίσκεται δυτικά του χωριού, χρησιμοποιώντας το νερό του Ξερού ποταμού που μέχρι το 1953 χυνόταν στην θάλασσα της Μόρφου.
