Στις αρχές του 20ου αιώνα η αποικιοκρατική Αγγλική διοίκηση του νησιού, επέτρεψε στο τότε Δασονομείο (πρόδρομος του τμήματος δασών), να κτίσει γεφύρι σε παραπόταμο του Ελιά, ο οποίος έρεε νοτιοδυτικά του χωριού Ξυλιάτος. Σκοπός του γεφυριού, ήταν η εξυπηρέτηση των κατοίκων των χωριών της περιοχής, που ήταν ο Ξυλιάτος, η Αγία Μαρίνα Ξυλιάτου, Λαγουδερά και Σαράντι.
Επίσης βοηθούσε το δασικό πυροσβεστικό σώμα για την έγκαιρη κατάσβεση δασικών και όχι μόνο πυρκαγιών. Το γεφύρι ήταν ένας από τους βασικούς παράγοντες οικονομικής ανάπτυξης των κοινοτήτων της κοιλάδας του Ελιά, αφού μέσω αυτού διοχετεύονταν στην αγορά της Λευκωσίας κατά κύριο λόγο, ξυλεία και δασικά προϊόντα.
Ήταν κτισμένο με πέτρα της περιοχής και αποτελεί ένα επίτευγμα της μηχανικής στο κτίσιμο γεφυριών του περασμένου αιώνα. Το πολύ μεγάλο, για την εποχή που οικοδομήθηκε ύψος, αλλά και το ότι δεν «στέκει» πάνω σε καμαρωτό τόξο, αλλά σε δύο κάθετους πέτρινους πυλώνες, το μετατρέπει σε «θαύμα» του 20ου αιώνα.
Δίπλα στο παλιό ψηλό γεφύρι του Ξυλιάτου, υπάρχουν τα κατάλοιπα, παλαιού συστήματος ελέγχου της ροής του ποταμού. Υπάρχει η «κλείδα» που με αυτήν ρύθμιζαν την ποσότητα του νερού που θα μπορούσε να περάσει από την «θυρίδα» της.
Μόλις πριν λίγους μήνες, το γεφύρι εξωραΐστηκε και μετατράπηκε σε τόπο επίσκεψης και μελέτης, για όσους ενδιαφέρονται για την τεχνική του κτισίματος των γεφυριών της Κύπρου.
Αν είστε στην περιοχή του χωριού Ξυλιάτος ή αν επισκεφτείτε τον εκδρομικό χώρο Ξυλιάτου ή το φράγμα Ξυλιάτου, κάντε μια στάση για να δείτε το γεφύρι. Έχει ενδιαφέρον.
Βρίσκεται 50 μέτρα αριστερά μετά την πρώτη είσοδό για τον παλαιό πυρήνα του χωριού και μετά το σιντριβάνι που υπάρχει εκεί.
