Στο ιστορικό χωριό Χολέτρια το οποίο χαρακτηρίζεται από την τεράστια Εθνική προσφορά του προς την Κύπρο συμμετέχοντας ενεργά σε όλες τις μορφές αγώνα και αντίστασης του Λαού. σε ξένους αλλά και ντόπιους κατακτητές, 3 από τις 4 κύριες εκκλησίες που έκτισαν οι πραγματικοί εραστές του τόπους τους, οι κάτοικοι του δηλαδή, είναι αφιερωμένες στον Άγιο Παντελεήμονα. Οι δύο από τις 3 κατέρρευσαν μετά από φυσικά αίτια και η τέταρτη εγκαταλείφθηκε όταν αναγκάστηκαν να αλλάξουν τοποθεσία για να γλυτώσουν από τους πειρατές.
Το ίδιο έκαναν και με το χωριό τους. Το έκτισαν 3 φορές. Από το αρχαίο έφυγαν για τον φόβο των πειρατών, το παλιό καταστράφηκε από σεισμό και τώρα βρίσκονται στο ψηλότερο σημείο του βουνού που τους φιλοξενεί .
Η πρώτη εκκλησία που είναι αφιερωμένη στον Άγιο Παντελεήμονα βρίσκεται νότια του χωριού, σε κάποια απόσταση από τον κύριο όγκο των σπιτιών και αυτό γιατί ήθελαν η εκκλησία να είναι κοντά στους νεκρούς τους.
Ο Ναός αυτός καταστράφηκε το 1953 μετά από μεγάλο σεισμό. Μπροστά στην ανάγκη για εκκλησιασμό, οι κάτοικοι προχώρησαν στην ανέγερση νέου και μεγαλύτερου Ναού στο κέντρο του χωριού τους, τον οποίο λειτούργησαν ένα χρόνο αργότερα.
Δυστυχώς όμως οι κακοτεχνίες στην οικοδόμηση επέφεραν την κατάρρευση του νέου Ναού το 1974 και αν δεν υπήρχε η διορατικότητα και η έγκαιρη διάγνωση της καταστροφής από τον Ιερά του Ναού, Παπαλάζαρο Νεοφύτου, σήμερα θα μιλούσαμε για πραγματική εκατόμβη. Τα γεγονότα που διαδραματίστηκαν λίγα δευτερόλεπτα πριν την ολοκληρωτική κατάρρευση του Ναού και την διάσωση του εκκλησιάσματος, θα την αναφέρουμε στο σχετικό αφιέρωμα που θα ακολουθήσει για την ίδια την εκκλησία.
Τα Χολέτρια για 10 χρόνια προσπαθούσαν να οικοδομήσουν νέο Ναό, πιο μεγάλο, σε καλύτερη και πιο στερεή βάση. Την έκτισαν στην πιο ψηλή κορυφή του βουνού όπου έκτισαν και το νέο χωριό τους. Έκτισαν μια εκκλησία που σέβεται τον άνθρωπο, παρέχοντας σε όλους τους πιστούς τις κατάλληλες προσβάσεις προς αυτήν. Έκτισαν ένα κόσμημα τόσο για τους ιδίους όσο και για τους πιστούς που την επισκέπτονται καθημερινά.
Οι κάτοικοι όμως δεν ξεχνούσαν την παλιά τους εκκλησία που είχε καταστρέψει ο σεισμός. Την ήθελαν για να λειτουργούνται αλλά και να έχουν οι νεκροί τους ένα καντήλι αναμμένο τα βράδια.
Με πρωτοστάτη τον φλογερό Πατριώτη και αγωνιστή της Ελευθερίας Παπαπλάζαρο Νεοφύτου ανάλαβαν να βρουν τα χρήματα για την ανοικοδόμηση του Ναού τους. Όλοι, μα όλοι, συμμετείχαν στην προσπάθεια και το 2003 ο Παπαλάζαρος λειτούργησε για πρώτη φορά στον Νέο Ναό.
Στο ανώφλι της βόρεια πόρτας, σαν σε θησαυροφυλάκιο φυλαγμένο, ενσωμάτωσαν έναν κορμό δένδρου. Ένα σχεδόν απελέκητο δοκάρι που αποτελούσε το ανώφλι του αρχαίου Ναού, έτσι για να θυμούνται οι ίδιοι τις κακουχίες που έχουν περάσει για τις εκκλησίες τους αλλά και να αποτελεί συνδετικό κρίκο με την ιστορία του χωριού τους, για τον όλο και αυξανόμενο αριθμό νέων ζευγαριών που αποφασίζουν να παραμείνουν στην γη των πατέρων τους.
Ο αρχαίος Ναός είναι κτισμένος σε σχήμα μονόκλιτης Βασιλικής που φέρει δίρριχτη, οξυκόρυφη και κεραμοσκεπή στέγη. Τα κεραμίδια είναι επίπεδα Γαλλικού τύπου. Έχει οικοδομηθεί με πέτρα της περιοχής εκτός από τις εισόδους οι οποίες σχηματίζονται από μαλακή και πελεκημένη πουρόπετρα.
Φέρει 2 εισόδους, μία στον βόρειο και μία στον δυτικό τοίχο. Παράθυρα φωτισμού φέρει ένα πάνω από την δυτική είσοδο, ένα στο νότιο τοίχο και ένα στο κέντρο του πεντάπλευρου ημικυκλικού τοίχου πάνω στον οποίο στηρίζεται το τεταρτοσφαίριο που στεγάζει την αψίδα του Ιερού.
Στο νότιο και βόρειο τοίχο φέρει 4 ζεύγη εξωτερικών αντηρίδων τα οποία σχηματίζουν εσωτερικά 2 οξυκόρυφα τόξα και τα άλλα δύο είναι ενσωματωμένα στην τοιχοποιία και στην οροφή και σχηματίζουν μικρές εξοχές, προσδίδοντας έτσι μια πανέμορφη όψη στην γενική εσωτερική εικόνα του Ναού.
Το Ιερό χωρίζεται από καινούργιο ξυλόγλυπτο τέμπλο, πάνω στο οποίο υπάρχουν 15 μεσαία εικονίσματα και 6 μεγάλα φορητά. Είναι υπερυψωμένο κατά δύο σκαλοπάτια και αυτό αποτελεί το μόνο μειονέκτημα αυτού του πανέμορφου Ναού γιατί αποκλείει ανάπηρα άτομα από το να πλησιάσουν για να προσκυνήσουν. Φυσικά η εκκλησιαστική επιτροπή φρόντισε και υπάρχουν αρκετά εικονίσματα σε θέσεις που μπορεί άνετα να εκτελεστεί η προσωπική ανάγκη της προσκύνησης από τα άτομα αυτά.
Ο Ναός είναι πάντοτε ανοικτός και το πιο όμορφο που μας έχει πραγματικά εντυπωσιάσει, είναι το ότι τα καντήλια που βρίσκονται να κρέμονται μπροστά στα εικονίσματα ήταν αναμμένα. Μια πρωτόγνωρη σαν εμπειρία αλλά και χιλιοζωγραφισμένη μέσα από τις διηγήσεις των παππούδων μας εικόνα είδαμε να υπάρχει στην πραγματικότητα. Μυρωδιές από το ζεστό λάδι των καντηλιών αλλά και τις αναθυμιάσεις του λιβανιού που σιγόκαιγε στο θυμιατήρι δίπλα στην βάση των δύο σκαλοπατιών που σε ανέβαζαν στο ιερό, μας ταπείνωσαν και μας «ανάγκασαν» να στρέψουμε το βλέμμα ψηλά.
Ο ταξιδιώτης που θα επισκεφτεί τον αρχαίο Ναό του Αγίου Παντελεήμονα που βρίσκεται στο παλιό χωριό Χολέτρια της Πάφου, για να μπορέσει να καταλάβει αλλά και να νιώσει όλη την θρησκευτικότητα αλλά και την πραγματικότητα του χώρου θα πρέπει πρώτα να μάθει την ιστορία του, από τον 14ον αιώνα μέχρι και σήμερα. Οι συμβολισμοί που υπάρχουν τόσο στον ίδιο τον Ναό όσο και στον περιβάλλοντα χώρο είναι πολλοί και σημαντικοί.
Ανακαλύψτε τους.
