Η Κυπροβάσα αποτελεί παλαιό οικισμό που βρίσκεται στα γεωγραφικά όρια του χωριού Λυθροδόντας αλλά και πολύ όμορφη δασική τοποθεσία. Βρίσκεται έξι χιλιόμετρα και 150 μέτρα νότια του Λυθροδόντα, 8 χιλιόμετρα και 450 μέτρα βορειοανατολικά του χωριού Βαβατσινιά και 6980 μέτρα από το παλιό μοναστήρι του Προφήτη Ηλία.
Την ύπαρξη του οικισμού δηλώνουν κάποια χαλάσματα τα οποία όμως είναι αρκετά για να μας «φανερώσουν» την αρχιτεκτονική των οικιστικών μονάδων αλλά και το είδος των ασχολιών των ενοίκων τους.
Τα σπίτια στην αρχική του μορφή ήταν κτισμένα με πέτρα, διώροφα με μεγάλη εξώπορτα και εσωτερική αυλή με ψηλά περιτοιχίσματα. Αυτό φανερώνει ότι ο οικισμός δεχόταν επιδρομές. Στην συνέχεια και όταν αυτός ο λόγος εξέλειπε έγιναν επεκτάσεις αυτή τη φορά με πλίνθους. Έτσι βλέπουμε τα σπίτια να έχουν σαν κύριο «σώμα» ένα πέτρινο οικοδόμημα και οι βοηθητικοί χώροι πλίνθινα υποστατικά ή ορόφους.
Κύρια ασχολία των κατοίκων ήταν η γεωργία, η ελαιοκαλλιέργεια και σε μικρότερο βαθμό η αμπελοκαλλιέργεια. Ακόμη και σήμερα, παρόλο που ο οικισμός έχει εγκαταλειφθεί και ερειπωθεί, βλέπουμε τεράστιες εκτάσεις καλυμμένες με ελαιόδεντρα. Εξάλλου δεν έχει περάσει και τόσος πολύς καιρός από τότε που όλοι στην Κύπρο ήθελαν να προμηθευτούν ελαιόλαδο Λυθροδόντα, θεωρώντας ότι είναι το πιο καλό.
Αυτό δεν πρόκειται για μύθο αλλά πραγματικότητα και αυτό οφείλεται στα ηφαιστειακά πετρώματα που καλύπτουν την περιοχή του χωριού και τα οποία προσφέρουν άριστες συνθήκες ανάπτυξης των ελαιόδεντρων και στη συνέχεια συμβάλουν με τον καλύτερο τρόπο στην ανθοφορία, την καρπόδεση αλλά και στην ωρίμανση του ελαιοκάρπου, με αποτέλεσμα να εξάγεται από αυτόν, αγνό και παρθένο λάδι, χωρίς τοξίνες και έχοντας την χαρακτηριστική μυρωδιά του «καλού», όπως το λένε στη Κύπρο, ελαιόλαδου.
Τα χαλάσματα του οικισμού θα τα αφήσουμε στους μελετητές και εμείς θα επικεντρωθούμε στην ίδια την τοποθεσία που λέγεται Κυπροβάσα και στην διαδρομή προς αυτήν από τον Λυθροδόντα.
Από την κεντρική πλατεία του χωριού κατευθυνόμαστε νότια ακολουθώντας σχετική πινακίδα που μας παραπέμπει προς Άγιο Γεώργιο και Κυπροβάσα. Ο δρόμος αρχικά είναι ασφαλτοστρωμένος και στην συνέχεια μετατρέπεται σε πολύ καλό χωματόδρομο. Συνεχίζουμε όλο ευθεία αγνοώντας διασταυρώσεις και παρόδους.
Η Διαδρομή μας περνά μέσα από αρόσιμες εκτάσεις και τεράστιους ελαιώνες, οι οποίοι συχνά πυκνά εναλλάσσονται με πευκοδάσος. Σε απόσταση 3400 μέτρων συναντούμε το πολύ γραφικό και όμορφο εξωκλήσι του Αγίου Γεωργίου, «πνιγμένο» στο χαρακτηριστικό πράσινο της ελιάς.
Από το εξωκλήσι και μετά το τοπίο μεταβάλλεται και μετατρέπεται σε δασικό το οποίο «χαράσσεται» από δεκάδες βαθιές ρεματιές οι οποίες αποτελούν μέρος της κοιλάδας απορροής του ποταμού Συρκάτη. Όλες αυτές οι ρεματιές καταλήγουν στον ποταμό, ο οποίος έχει δημιουργήσει μια πανέμορφη βαθιά και καταπράσινη κοιλάδα.
Σε όλη τη διαδρομή έχουμε μόνιμο «παρατηρητή» το Μοναστήρι του Προφήτη Ηλία και μόνιμη συντροφιά τον ποταμό. Οι εικόνες που μας παρουσιάζονται είναι μοναδικές. Φθάνοντας στην τοποθεσία «Διπλοπόταμα» εκεί δηλαδή που δύο από τους παραποτάμους του Συρκάτη ενώνονται, θα είναι και η μοναδική φορά που ο χωματόδρομος, μας «κατεβάζει» στο πιο χαμηλό σημείο ολόκληρης της διαδρομής. Εκεί αν έχετε καλό αυτί θα ακούσετε και θα ανακαλύψετε καλά «κρυμμένες» πηγές ανάμεσα στις πυκνές συστάδες ροδοδάφνης που κυριαρχεί των άλλων θάμνων.
Στην συνέχεια ο δρόμος ουσιαστικά «αιωρείται» στην άκρη της βαθιάς ρεματιάς και μας μεταφέρει μέσω έντονα μαιανδρικής πορείας στο οικισμό Κυπροβάσα. Εκεί βλέπουμε εκατοντάδες παμπάλαια ελαιόδεντρα και την μοναδική, ίσως, φοινικιά που υπάρχει σε ολόκληρη την περιοχή.
Τα 6150 μέτρα από την κεντρική πλατεία του Λυθροδόντα μέχρι και τον οικισμό Κυπροβάσα, αποτελεί πανέμορφη διαδρομή η οποία μπορεί να προσφέρει σε όλους τόσα πολλά που άνετα θα μπορούσε να αποτελέσει γραμμικό μονοπάτι μελέτης της Κυπριακής φύσης.
