Λίγες εκατοντάδες μέτρα πριν την είσοδο του χωριού Ανώγυρα, υπάρχουν στα δεξιά του δρόμου, τα ερείπια της Μονής Τιμίου Σταυρού Ανώγυρας.
Η Ιερότητα του χώρου, ξεκινά από τα παλαιοχριστιανικά χρόνια, αφού υπάρχουν ερείπια από δύο τρίκλιτες Βασιλικές της εποχής εκείνης, αλλά και ερείπια αρχαίου οικισμού που όπως πιστεύεται ανήκουν στην «Χώρα των Ανωγύρων».
Κατά τον 14ον αιώνα, δίπλα από τις δύο βασιλικές οικοδομήθηκε βυζαντινός Ναός, μονόκλιτος και καμαροσκέπαστος ο οποίος φέρει τρούλο.
Για κάποιους λόγους το Κράτος της Κύπρου δεν προχωρά σε ανασκαφές στον χώρο της ερειπωμένης Μονής. Το δε Τμήμα Αρχαιοτήτων, δεν έχει λάβει κανένα μέτρο προφύλαξης και προστασίας του χώρου. Ακόμη και τα κλειδιά του μόνου κτίσματος που είναι όρθιο, ο Ναός του Τιμίου Σταυρού, βρίσκονται αφημένα σε μια πέτρα. Απαράδεκτο.
Πρόβατα περιφέρονται ανεμπόδιστα στον Ιερό χώρο, επιταχύνοντας έτσι την πλήρη καταστροφή των οικοδομημάτων.
Η παράδοση της περιοχής, θέλει την Μονή, να είναι πολύ πλούσια. Μέχρι και με χρυσά κουτάλια έτρωγαν οι Μοναχοί που την στελέχωναν. Τι έγινε αυτός ο πλούτος και γιατί εγκαταλείφθηκε από τους Μοναχούς, αυτό παραμένει άγνωστο. Το σίγουρο είναι το ότι ο Σταυρός που περιέχει κομμάτι από το Τίμιο Ξύλο που έφερε μαζί της στο νησί η Αγία Ελένη και υπήρχε στον Ναό, έχει μεταφερθεί στο «Σπίτι του θεού» που είναι το Όμοδος και στο εκεί Μοναστήρι του Τιμίου Σταυρού.
‘Άλλη παράδοση, θέλει την «Χώρα των Ανωγύρων» ή όπως την κατέγραψαν οι Ρωμαίοι «Χώρα των Ονογύρων» να υπάρχει από την ύστερη εποχή του χαλκού και στην περιοχή της Μονής, κατά την Ελληνιστική περίοδο του νησιού να υπάρχει λαμπρός Ναός, προς τιμήν του Δία.
Όλα αυτά θα καταρριφθούν ή θα επιβεβαιωθούν, αν ποτέ προχωρήσουν οι αρμόδιες αρχές σε ανασκαφές.
