Ο Νερόμυλος σαν μηχανή παραγωγής ωφέλιμου έργου με τη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, αποτελεί την εξελικτική μορφή των «μηχανών» που χρησιμοποιούσαν οι Λαοί της Μεσοποταμίας για να ποτίζουν τις καλλιέργειες τους, χρησιμοποιώντας το νερό των ποταμών. Οι μηχανές αυτές αποτελούσαν έναν κάθετο ξύλινο τροχό ο οποίος έφερε κάδους και τον οποίο τοποθετούσαν αντίθετα με την φορά του ποταμού. Με την δύναμη του νερού γύριζε και οι κάδοι που κατά την περιστροφή γέμιζαν με νερό, το άδειαζαν μέσα σε ειδικά κατασκευασμένο ξύλινο κανάλι το οποίο με τη σειρά του το μετέφερε στους γύρω αγρούς.
Αυτή την μηχανή, οι Ρωμαίοι την διέδωσαν σε όλο τον τότε γνωστό κόσμο μέχρι που αυτή εξελίχτηκε στον γνωστό μας Νερόμυλο, ο οποίος βρισκόταν σε χρήση και στην υπηρεσία του ανθρώπου μέχρι τα μέσα του 20ου αιώνα όταν και αντικαταστήθηκε από την ενεργοβόρα ηλεκτρική αλεστική μηχανή.
Στην Κύπρο ο νερόμυλος αποτέλεσε την μεγαλύτερη γεωργική επανάσταση μετά την ένταξη του γαϊδουριού και του βοδιού στο όργωμα των αγροτικών τεμαχίων. Απάλλαξε τον Κύπριο από χρονοβόρες και πολύ επίπονες εργασίες, όπως απαιτούσε ο πρωτόγονος αλεστικός χειρόμυλος.
Ο νερόμυλος χρησιμοποιήθηκε αποκλειστικά στις περιοχές του νησιού όπου υπήρχαν ποτάμια. Στις πεδινές περιοχές, όπως η Αμμόχωστος χρησιμοποιήθηκε μία παραλλαγή του νερόμυλου, ο ανεμόμυλος.
Στην περιοχή που καλύπτει το χωριό Ακάκι, είχαν κτιστεί τουλάχιστον 8 νερόμυλοι από τους οποίους μόνο ο ένας βρίσκεται σε σχετικά καλή κατάσταση. Οι 5 βρίσκονται στην ανατολική όχθη του ποταμού Ακάκι και άλλοι 3 στην δυτική.
Για να μπορέσουν να δουλέψουν αυτοί οι μύλοι, χρειάστηκε να γίνει ένα τιτάνιο έργο παροχής νερού προς αυτούς. Ο άνθρωπος δημιούργησε ένα αρδευτικό έργο που αποτελείτο από νεραύλακο πολλών χιλιομέτρων που σε κάποιες περιπτώσεις περνούσε πάνω από καμαρωτά τόξα και μέσα στο οποίο διοχέτευσε το νερό από τεχνητή εκτροπή που είχε δημιουργήσει πολύ νοτιότερα από το σημείο όπου βρίσκονταν οι νερόμυλοι αλλά και οι αρόσιμες εκτάσεις του χωριού.
Δύο από αυτούς τους νερόμυλους υπάρχουν στην περιοχή όπου βρίσκεται η εκκλησία της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος. Στον ίδιο χώρο με την εκκλησία υπάρχουν τα ερείπια ενός από τους ποιο παλιούς νερόμυλους του νησιού. Σε απόσταση 650 μέτρων νότια από την εκκλησία υπάρχει δεύτερος ο οποίος βρίσκεται σε σχετικά πολύ καλή κατάσταση.
Είναι ο Νερόμυλος του Τσίγκη και έχει κτιστεί στην όχθη του ποταμού με πέτρες που πήραν από την κοίτη του. Το πολύ μεγάλο ύψος που έχει το μυλοβάγενο ή χοάνη, ανάγκασε τους τεχνητές που τον έκτισαν να στηρίξουν το μυλαύλακο αλλά και το νεραύλακο με πέτρινες αντηρίδες, τις οποίες έκτισαν σε απόσταση 4 μέτρων την μία από την άλλη. Δυστυχώς κάποιες από αυτές, κυρίως στον νότιο τοίχο έχουν καταρρεύσει. Ολόκληρος ο νερόμυλος από το σημείο ένωσης του μυλαύλακου εισόδου με το νεραύλακο παροχής νερού και πιθανόν και τα βοηθητικά υποστατικά ήταν καλυμμένα με ασβεστοκονίαμα.
